Blokada przykręgowa

Blokada przykręgowa, przykręgosłupowa - polega na podaniu środka znieczulenia miejscowego w okolicę ujścia nerwów wychodzących przez otwory międzykręgowe kręgosłupa celem jednostronnego wyłączenia impulsacji bólowej.
Po raz pierwszy blokadę przykręgową wykonał w 1905 roku doktor Hugo Sellheim z Lipska, a w 1979 roku została opisana przez Easona i Wyatt.

Wskazania
- dyskopatia
- dająca objawy w postaci bólów krzyża czy rwy kulszowej
- stenoza czyli zwężenie kanału kręgowego
- kręgozmyk (przesunięcie kręgów względem siebie)

Przeciwwskazania
Do nielicznych przeciwwskazań do wykonania blokady przykręgowej zaliczyć można:
- zakażenie miejsca wkłucia (zarówno skóry jak i opłucnej)
- guz przestrzeni przykręgowej
- nadwrażliwość na leki znieczulenia miejscowego
Zaburzenia krzepnięcia krwi są względnym przeciwwskazaniem z uwagi na fakt, że krwiak w przestrzeni przykręgowej nie spowoduje ucisku na struktury rdzenia kręgowego.

Zalety
Zaletą znieczulenia splotów i nerwów obwodowych jest duże bezpieczeństwo metody: małe prawdopodobieństwo powikłań i niska toksyczność leków.

Powikłania
Możliwe powikłania blokady przykręgowej to:
- punkcja naczynia (6.8%)
- brak skutecznej blokady (6.1%),
- hipotensja, czyli spadek ciśnienia tętniczego (4%),
- zewnątrzoponowe rozprzestrzenienie anestetyku (1%),
- odma opłucnowa (0.5%), - zespół Hornera,
- krwiak

Jak długo utrzymuje się działanie przeciwbólowe selektywnych blokad kręgosłupa?
Na długotrwałość efektu przeciwbólowego wpływ ma klika głównych czynników:
- czas trwania dolegliwości bólowych
- bóle przewlekłe, wieloletnie zazwyczaj wymagają kilku iniekcji w odstępach 1-2 tygodniowych dla rozwinięcia pełnego działania terapeutycznego
- zaawansowanie choroby
- chorzy z wielopoziomowymi zmianami zwyrodnieniowymi kręgosłupa utrzymują efekt terapeutyczny krócej, niż ci pacjenci z patologią jednego czy dwóch segmentów
- wiek chorego - pacjenci < 60 r.ż. cieszą się dłużej trwającym działaniem przeciwbólowym
- choroby towarzyszące
- niewyrównane choroby metaboliczne takie jak : cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, niestabilna choroba niedokrwienna serca zaburzenia hormonalne stanowią ograniczenie do stosowania kortykosteroidów w wyższych dawkach.

Kiedy stosujemy blokady?
Kiedy tradycyjne leczenie zachowawcze: farmakologiczne, fizjoterapeutyczne okazuje się nieskuteczne, podobnie jak leczenie operacyjne, to alternatywą jest podawanie oprócz leków znieczulających, sterydowych leków działających silnie przeciwzapalnie. Preparaty te można podawać, nawet w dużych dawkach, miejscowo gdzie działają tylko lokalnie nie wywołując reakcji ogólnych. Metoda ta jest znana i stosowana od 1952 r. Blokady stosujemy również jako terapię wspomagającą, kiedy chcemy zmniejszyć zapotrzebowanie pacjenta na doustne leki przeciwbólowe. Jeśli po blokadzie dolegliwości nie ustąpiły, ale wyraźnie zmniejszyły się, można rozważyć dodatkowe blokady, jednak w odstępach nie mniejszych niż co 2 tygodnie. Skuteczne działanie blokady może trwać przez kilka tygodni, ale zdarza się, że efekt terapeutyczny utrzymuje się średnio pomiędzy 6 miesięcy do 2 lat od daty iniekcji. Jest to jednak sprawa indywidualna i działanie blokady może nie mieścić się w przedstawionym zakresie dla każdego pacjenta. W przypadku zewnątrzoponowego podawania sterydów mimo dobrej odpowiedzi na leczenie nie powinno się powtarzać zabiegu częściej niż 3-4 razy w roku.

Jakie leki wykorzystujemy w leczeniu zespołów bólowo – korzeniowych kręgosłupa?
Do najczęściej stosowanych leków w selektywnych blokadach kręgosłupa należą leki miejscowo znieczulające o długim czasie działania (np. Bupivacainum Hydrochloricum ) oraz leki przeciwzapalne z grupy kortykosteroidów np. Depo-Medrol.
Lek znieczulający wywiera miejscowe działanie przeciwbólowe oraz działanie neuroprotekcyjne czyli regeneruje nerwy poddane niedotlenieniu np. na skutek ucisku. Natomiast leki z grupy kortykosteroidów silnie ograniczają procesy zapalne a tym samym obrzęk i rozpad komórek zapalnych co ogranicza wtórne uszkodzenie nerwu i jego dalsze podrażnienie.